LỊCH SỬ - VĂN HÓA LỊCH SỬ - VĂN HÓA

Cùng trong dòng chảy lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, vào bất cứ giai đoạn nào trên đất Đống Đa đều in đậm những sự kiện, dấu tích văn hóa vật thể và phi vật thể. Trong đó tiêu biểu như: di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám, được xây dựng từ thế kỷ XI, biểu tượng của trí tuệ, truyền thống hiếu học, nơi vinh danh khoa cư của hàng ngàn vị trạng nguyên, bang nhăn, thám hoa, tiến sỹ, nha học, trong đó có rất nhiều người là những nhân tài kiệt xuất của dân tộc; di tích lịch sử văn hóa quốc gia Đền Kim Liên, khơi dụng cách đây trên 500 năm, một trong tứ trấn của Thăng long - Hà Nội; di tích quốc gia đặc biệt gò Đống Đa, nơi ghi dấu chiến công lẫy lừng của nhân dân Đống Đa, đã cùng nghĩa quân Tây Sơn hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ đánh tan 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược và nhiều di tích lịch sử văn hóa quốc gia trên địa bàn như Chùa Láng, Đình Ứng Thiên... Rất nhiều các lễ hội truyền thống như lễ hội Gò Đống Đa, lễ hội Chùa Láng; các trò chơi dân gian, nghệ thuật truyền thống, các làng nghề với rất nhiều sản vật có giá trị. Đây là những minh chứng vô giá, thể hiện truyền thống hiếu học, tinh thần thượng võ, sự tài hoa của người Đống Đa; góp phần tạo dựng hình ảnh Đống Đa nổi danh là vùng đất văn hiến và anh hùng. 

Trong công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng đất nước, truyền thống vẻ vang đó vẫn tiếp tục được các thế hệ di sáu tiếp nối và viết thêm những trang sử mới hào hùng. Đặc biệt ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, Đống Đa đã sớm trở thành một trong những địa bàn có phong trào cách mạng phát triển liên tục, mạnh mẽ và rộng khắp, tích cực tham gia các phong trào đấu tranh góp phần làm nên thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa; chiến đấu chống thực dân Pháp xâm lược, giam chân địch ở Liên khu III - Đống Đa trong 60 ngày đêm; kháng chiến lâu dài, gian khổ, anh dũng, kiên cường trong lòng dịch, góp phần giải phóng Thủ đô mùa thu năm 1954. Hòa bình lập lại, Đống Đa cùng nhân dân Thủ đô đẩy mạnh khôi phục kinh tế, cải tạo xã hội chủ nghĩa; thực hiện các kế hoạch nhà nước, vừa sản xuất, vừa chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, chi viện cho chiến trường miền Nam; cùng nhân dân Thủ đô dập tan cuộc tập kích chiến lược 12 ngày đêm cuối tháng 12/1972 của đế quốc Mỹ, làm nên trận “Điện Biên Phủ trên không” lừng lẫy cùng cả nước đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược. 

Chính trong những năm tháng hào hùng đó, thực hiện nghị quyết của Bộ chính trị về cải tạo, xây dựng và mở rộng thủ đô Hà Nội, ngày 31/5/1961, khu phố Đông Da đã được thành lập; từ năm 1981, khu phố cổng Da được chuyển thành quận Đống Đa - là 1 trong 4 quận đầu tiên thuộc nội thành Hà Nội gồm: Đống Đa, Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng. 

Trải qua chặng đường 60 năm xây dựng và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong mỗi thời kỳ cách mạng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Đống Đa đã luôn sáng tạo trong lao động, dũng cảm trong chiến đấu, tích cực nắm bắt thời cơ, vượt qua những thách thức, tạo ra bước chuyển mình mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực: Công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền được chú trọng; hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng lên; kinh tế phát triển bền vững và ổn định; an ninh quốc phòng được giữ vững; văn hoá, xã hội được bảo đảm; đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện; bộ mặt đô thị ngày càng phát triển và hoàn thiện theo hướng khang trang, văn minh, hiện đại. 

Những công trình giao thông hiện đại như hầm đường bộ Kim Liên, cầu vượt Ngã Tư Sở, các cầu vượt dành cho người đi bộ; các tuyến đường, nút giao thông mới mở khang trang như phố Nguyễn Chí Thanh, Ô Chợ Dừa - Xã Đàn; tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông, trụ sở Quận ủy - HĐND-UBND quận, Trung tâm Văn hóa thông tin và Thể thao quận, các trung tâm thương mại lớn trên địa bàn ... đã tạo nên những đổi thay đáng kể của bộ mặt đô thị Quận. Những hồ nước, vườn hoa, công viên được cải tạo, bổ sung, làm bức tranh đô thị Quận thêm sinh động, hài hòa, tạo cảnh quan, môi trường trong lành, bình yên, phục vụ thiết thực nhu cầu rèn luyện thể dục thể thao, vui chơi, giải trí của nhân dân. Các công trình văn hóa, di tích lịch sử được thường xuyên tu bổ, tôn tạo, các lễ hội truyền thống được duy trì gắn với nét dẹp của Thủ đô ngàn năm văn hiến. Các gia đình chính sách, người có công, được chăm lo chu đáo, công tác an sinh xã hội được bảo đảm. Sự nghiệp y tế, giáo dục đào tạo, văn hóa, thể dục thể thao đạt nhiều thành quả quan trọng, luôn thuộc tốp đầu các phong trào của Thành phố. 

Với sự quan tâm và các giải pháp chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy đảng, chính quyền, thực hiện đồng bộ các giải pháp cải thiện, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh an toàn, thuận lợi, khuyến khích thu hút đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp duy trì, ổn định, phát triển sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu mới, nguồn thu bền vững cho ngân sách Nhà nước. Kinh tế trên địa bàn quận liên tục tăng trưởng và phát triển, là địa chỉ tin cậy để các doanh nghiệp đặt trụ sở kinh doanh, đầu tư phát triển sản xuất. . 

Công tác giáo dục pháp luật, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm chất lượng. Thường xuyên xây dựng, bổ sung, điều chỉnh, tổ chức diễn tập các kế hoạch, phương án phòng thủ, tác chiến trị an, chiến đấu tại chỗ. Tổ chức tốt việc huấn luyện dân quân tự vệ, lực lượng dự bị động viên, các hoạt động phối hợp theo quy chế giữa Quân đội và Công an; phối hợp hiệp đồng giữa Ban chỉ huy quân sự Quận với các ban, ngành, đoàn thể cùng các đơn vị quân đội đóng trên địa bàn. Hàng năm, Quận đều hoàn thành các chỉ tiêu tuyển chọn và gọi công dân lên đường nhập ngũ, chỉ tiêu đăng ký dân quân tự vệ. Thực hiện chu đáo các chế độ chính sách liên quan đến công tác hậu phương quân đội. Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh Nhân dân vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. 

Những thành tựu to lớn trong chiến đấu, lao động sản xuất, xây dựng và phát triển Quận Đống Đa trong 60 năm qua gắn liền với sự trưởng thành của Đảng bộ Quận và hệ thống chính trị từ Quận tới cơ sở. Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của thành phố; sự giúp đỡ nhiệt tình của các ngành, các đơn vị; sự phối hợp có hiệu quả của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và đặc biệt là sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân là nhân tố quyết định thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng và phát triển quận Đống Đa; tạo nên sức mạnh tổng hợp giúp Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quận Đống Đa vượt qua muôn vàn khó khăn thử thách, nỗ lực phấn đấu đạt được những thành quả to lớn, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc. 

Những kết quả đó đã được Trung ương, Thành phố ghi nhận, đánh giá cao. Năm 1999, quận Đống Đa là đơn vị cấp quận, huyện đầu tiên của Thủ Đô vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu cao quý: Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; G = Năm 2011 đón nhận Huân chương lao động hạng Ba; năm 2016 đón nhận Huân chương lao động hạng Nhất; nhiều năm liền được đón nhận cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ và Thành phố. Đây là những phần thương, danh hiệu cao quý, ghi nhận biểu dương những nỗ lực không mệt mỏi nhân dân và cán bộ quận Đống Đa trong những năm qua đã chung sức đồng lòng trong chiến đấu, lao động, sản xuất và học tập, tạo dựng lên những thành quả tươi đẹp của ngày hôm nay. 

Kỷ niệm 60 năm ngày thành lập quận Đống Đa là dịp mỗi cán bộ đảng viên, hội viên, đoàn viên, mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị, các tầng lớp nhân dân ôn lại chặng đường phấn đấu đầy khó khăn, gian khổ, hy sinh, tự hào với những thành quả cách mạng, các phong trào thi đua đạt được để tiếp tục phấn đấu, quyết tâm trên chặng đường mới. 

Chặng đường phía trước đang mở ra cho Đống Đa nhiều thời cơ, thuận lợi và không ít khó khăn, thách thức. Với những thành tựu đã đạt được, kế thừa truyền thống lịch sử, văn hiến và anh hùng, Đảng bộ chính quyền và nhân dân quận Đống Đa phát huy truyền thống yêu nước, anh hùng; chung sức, đồng lòng vững bước trên chặng đường mới cùng Thủ đô và cả nước quyết tâm thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quận lần thứ XXVIII và Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, xây dựng Quận Đống Đa phát triển bền vững, văn minh, hiện đại, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, xứng đáng là Quận anh hùng của Thủ đô anh hùng, ngàn năm văn hiến./.